Đề xuất hỗ trợ 1.000 USD cho người dân mua ô tô điện, vì sao không khả thi?

Mới đây, Bộ GTVT đã gửi báo cáo tới Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đề xuất chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang ô tô điện bằng việc tiếp tục áp dụng ưu đãi mức thuế tiêu thụ đặc biệt cho ô tô điện lắp ráp trong nước dưới 9 chỗ là 3% sau ngày 28/2/2027, miễn thuế VAT trong 5 năm đầu và giảm 50% cho 5 năm tiếp theo.

Ngoài ra, Bộ GTVT đề nghị miễn lệ phí trước bạ đối với ô tô điện trong 5 năm đầu kể từ 1/3/2022. Giảm 50% lệ phí trước bạ trong 2 năm kể từ 1/3/2027. Miễn phí cấp biển 2 năm đầu và giảm 50% lệ phí trước bạ cho xe điện trong 2 năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, Bộ tài Chính còn đề xuất hỗ trợ mỗi đầu xe điện bán ra là 1.000 USD/xe (khoảng 24 triệu đồng/xe) nhằm khích lệ, làm thay đổi hành vi tiêu dùng, giúp người dân dễ dàng chuyển từ ô tô chạy xăng/dầu sang sử dụng ô tô điện.

Tuy nhiên, trong văn bản số 8084/BTC-CST gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT), Bộ Tài chính đã bác bỏ một số kiến nghị hỗ trợ các loại thuế với hoạt động sản xuất, lắp ráp, xây dựng trạm sạc cùng những chính sách hỗ trợ, trợ cấp đối với người mua ô tô điện vì những lý do sau:

• Thứ nhất: Các chính sách hỗ trợ nguồn cung ngân sách nhà nước hiện nay ưu tiên cho người nghèo, đối tượng thuộc vùng sâu vùng xa và những hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Trong điều kiện ngân sách Nhà nước còn khó khăn, nhà nước cần cân đối nguồn lực để thực hiện các chương trình, dự án về an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, phát triển cơ sở hạ tầng thì việc hỗ trợ người mua ô tô điện sẽ làm tăng áp lực cho ngân sách nhà nước.
• Thứ hai, chính sách hỗ trợ giá, tài chính đối với xe điện đã được triển khai ở một số quốc gia. Tuy nhiên, việc này chưa phù hợp với bối cảnh, điều kiện của Việt Nam. Hiện tại, người sử dụng ô tô nói chung, ô tô điện nói riêng đều là người có thu nhập cao trong xã hội, sống tập trung ở khu vực đô thị. Việc hỗ trợ giá dễ gây ra phản ứng trái chiều từ dư luận.

Trong văn bản gửi Bộ GTVT, Bộ tài chính nêu rõ" "Pháp luật về NSNN cũng không có quy định làm căn cứ pháp lý cho việc thực hiện chính sách này".

Đối với đề xuất có chính sách ưu đãi thuế nhập khẩu xe ô tô điện, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ đề xuất không điều chỉnh giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với các dòng xe điện nhập khẩu nguyên chiếc.

Việc miễn hoặc giảm thuế nhập khẩu đối với ô tô điện nguyên chiếc sẽ làm ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô điện trong nước, tăng thêm áp lực cho cơ sở hạ tầng giao thông, giảm nguồn thu ngân sách nhà nước. Bộ Tài chính chia sẻ thêm.

Việc ưu đãi miễn giảm thuế sản xuất, lắp ráp ô tô điện, pin xe điện, Bộ Tài chính cho biết thêm, pháp luật về thuế hiện hành đã áp dụng ưu đãi ở mức cao đối với hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô điện trong nước, pin xe điện, ưu đãi đối với việc nhập khẩu linh kiện, phụ tùng sản xuất xe điện và nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất, lắp ráp ô tô điện, pin xe điện.

Về ưu đãi thuế nhập khẩu trang thiết bị, linh kiện để xây dựng trụ sạc và trụ sạc nhanh, Bộ Tài chính cho biết thuế nhập khẩu hiện hành quy định miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa tạo tài sản cố định đối với đối tượng ưu đãi đầu tư theo pháp luật đầu tư. Do đó, nếu trạm sạc được lắp đặt tại địa bàn ưu đãi đầu tư hoặc thuộc danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư theo pháp luật đầu tư thì được miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị và ưu đãi về tiền thuê đất, thuế đất theo quy định.

Bộ Tài chính đề nghị Bộ GTVT nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, xem xét bổ sung các dự án xây dựng trụ sạc, trạm sạc vào nhóm đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.