Hà Nội dự kiến kiểm định khí thải xe máy từ năm 2024

Theo số liệu được Sở TN&MT Hà Nội báo cáo, qua khảo sát trực tiếp trên 3.800 chủ xe máy trên địa bàn cho thấy đa số người dân (86%) ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải. Mức phí kiểm tra được nhiều người dân đồng thuận, khoảng 30.000-50.000 đồng/lần với tần suất một lần một năm. Có khoảng 29% người dân cho biết sẽ đưa xe máy cũ, thải bỏ tới các điểm thu hồi theo quy định.

Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Hà Nội đã mời Tổng cục môi trường, Cục Đăng kiểm Việt Nam, Công an Thành phố, các Sở, ngành liên quan, UBND một số quận và các chuyên gia tham dự cuộc họp tham vấn về kết quả thực hiện "Chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên địa bàn thành phố Hà Nội và thí điểm các giải pháp giao thông gắn kết với môi trường".

Cụ thể, năm 2023, Hà Nội sẽ xây dựng khung pháp lý và ban hành kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy theo các giải pháp đề xuất; nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy; xây dựng và ban hành tiêu chuẩn khí thải xe máy đang lưu hành và các tiêu chuẩn, quy định liên quan đến quản lý khí thải xe máy, bao gồm cả đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ kiểm định khí thải xe máy. Đồng thời, thực hiện các hoạt động tuyên truyền, vận động sâu rộng trên địa bàn toàn thành phố về kiểm soát khí thải xe máy.

Giai đoạn 2024 - 2025, Hà Nội tổ chức thí điểm kiểm định hằng năm với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên, có thể nghiên cứu dán tem để phân biệt. Giai đoạn này cũng bắt đầu áp dụng phân vùng khu vực theo tiêu chuẩn khí thải.

Sau một thời gian áp dụng, thành phố sẽ kết hợp kiểm soát theo cả đối tượng và khu vực; khi các điều kiện về hạ tầng, giao thông công cộng đảm bảo sẽ nghiên cứu kết hợp cả thu phí khí thải xe máy.

Đến năm 2026, xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên hoặc 3 năm sử dụng trở lên sẽ phải kiểm định khí thải định kỳ. Đồng thời, hạn chế các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải tại khu vực đã phân vùng. Thành phố sẽ nghiên cứu áp dụng thu phí khí thải cho các khu vực theo phân vùng bảo vệ.

Để hiện thực hóa lộ trình trên, Sở TN&MT Hà Nội cho biết, sẽ xây dựng hệ thống kiểm soát khí thải xe máy bao gồm 170 trạm kiểm định cố định và lưu động; đầu tư hệ thống camera giao thông để phát hiện xe xả khói đen (có thể sử dụng chung với camera giao thông hiện có).

Tùy theo từng giai đoạn, Hà Nội sẽ điều chỉnh kịch bản cho phù hợp với tình hình thực tế. Trong giai đoạn đầu, khi người dân chưa làm quen với kiểm định khí thải xe máy định kỳ, có thể chỉ kiểm soát theo đối tượng; sau một thời gian sẽ kết hợp kiểm soát theo cả đối tượng và khu vực; khi các điều kiện về hạ tầng, giao thông công cộng đảm bảo sẽ nghiên cứu kết hợp cả thu phí khí thải xe máy.

Với những xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, đã cũ nát..., thành phố có chính sách hỗ trợ chủ xe phải thu hồi từ các nguồn ngân sách, xã hội hóa, hỗ trợ của doanh nghiệp để chuyển đổi phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc chuyển đổi sinh kế.

Tháng 8/2021, Hà Nội tổ chức kiểm định khí thải xe máy nhằm đánh giá hiện trạng phát thải của xe máy cũ, làm cơ sở khoa học xây dựng và thực thi các giải pháp cải thiện chất lượng không khí.

Kiểm tra ngẫu nhiên khí thải của trên 5.200 xe có tuổi đời trên 5 năm cho thấy các phương tiện này có xu hướng phát thải vượt giới hạn cho phép. Cụ thể tỷ lệ xe không đạt tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 6438:2018) mức 1 là hơn 54% và không đạt mức 2 là trên 60%.