Tôi đã mê và chơi xe UAZ như thế nào?

Trước chiến tranh thế giới lần thứ 2 Liên Xô ít chú trọng đến mẫu xe Command Car nhưng khi chiến tranh xảy ra người Nga đã nhận thấy người Mỹ đã đi trước họ một bước với mẫu xe willy MB và Ford GPW. Ngay lập tức người Nga nghiên cứu và phát minh ra GAZ 64 (1939-1940 ) và GAZ 67 (1941) nhưng thực tế hai mẫu xe này ít được dùng trong chiến tranh mà chủ yếu dùng cho dân sự.

Phải đến khi GAZ-69 ra đời (1953) để thay thế GAZ-67 thì Liên xô mới chú trọng nghiên cứu, sản xuất xe Command car. GAZ 69 trở thành chiếc xe Command car tiêu biểu của quân đội Xô Viết. Từ 1955-1972 GAZ69 được sản xuất tại nhà máy UAZ nên được gọi là UAZ 69.

Cũng từ những năm 1953 người Nga đã âm thầm nghiên cứu ra một chiếc xe Command car mới có nhiều ưu điểm hơn UAZ69 để đến 1973 thì mẫu xe Command Car hoàn toàn mới ra đời đó là UAZ 469.

Sở dĩ tôi phải dài dòng như vậy là vì muốn nhấn mạnh UAZ-469 không phải là một sản phẩm "tự nhiên nghĩ ra“ mà nó là một sản phẩm chắt lọc tất cả những tinh túy của những mẫu xe trước đó, trong một thời gian dài của thời kỳ chiến tranh lạnh khi Liên Xô và Mỹ âm thầm ganh đua nhau trong lĩnh vực quân sự.

Sau 10 năm thiết kế và hoàn chỉnh, UAZ-469 được ra mắt năm 1973, thay thế loại cho UAZ69 (GAZ69) trước đó. Chiếc UAZ-469 có ưu điểm lớn đó là xe có thể hoạt động trên mọi địa hình và sửa chữa dễ dàng. UAZ-469 đã trở thành biểu tượng đáng tin cậy và khả năng vượt địa hình. Cùng với ưu điểm nổi bật là giá thành rẻ, nên UAZ có thể xuất hiện ở hầu hết các điểm nóng trên thế giới như: Apganistan , Angola, Cuba, Korsovo, Irarq, Iran, Mozambique, Monggolia, Somali,Tibes và cả Việt Nam.

Nếu so sánh với JEEP M151 VÀ CJ5 là 2 sản phẩm của Mỹ trong thời chiến tranh lạnh, cạnh tranh với UAZ-469 thì phải nói là 2 mẫu JEEP trên không có cửa với UAZ về khả năng chuyên chở và vượt địa hình.

Tôi may mắn là đã từng sở hữu và sử dụng khá nhiếu xe 4x4 cùng thời với UAZ-469 như TOYOTA FJ 40, TOYOTA LAND CRUISE (LJ) “LAND CỘC”, LANDROVER (SERIES II, DEENDER), JEEP (M151, CJ3B, CJ5), NISSAN (PAROL, PATHFIDER), MITSUBISHI (V34, 43, 45), PEUGEOT DANGENT, MERCEDES G 29D …thì thấy nhận xét về UAZ-469 của những người có kinh nghiệm về offroad hoàn toàn đúng.

Ở Việt những năm 1974 tôi đã nhìn thấy UAZ-469 tại Hà Nội và chiếc xe đã chiếm trọn trái tim tôi từ hồi đó. Một chiếc xe khỏe mạnh, oai hùng, tiếng nổ trầm, ấm đầy uy lực, nhưng đường nét rất mộc mạc thân thiện, một vẻ đẹp rất Nga.

Đầu những năm 1980 nhìn thấy trong tờ họa báo Liên Xô có hình mấy anh Địa chất đi khảo sát bằng UAZ-469 và sidercar URAL M67 dừng chân bên bờ suối thật là lãng mạn. Một chiếc UAZ màu vàng cát, một cô gái Tactar hoang dã, chân dài miên man, đi đôi bốt tới gối, một đống lửa đang nướng con cá gì đó … chậc chậc . Và đó cũng là lý do tôi theo học Đại học Mỏ Địa chất với mong muốn được chạy xe UAZ lang thang trong rừng, khám phá thiên nhiên hoang dã.

Nhưng giữa ước mơ với đời thật khác nhau một trời một vực. Tôi tốt nghiệp Đại học Mỏ Địa chất, cũng được đi khảo sát đó đây, nhưng là khảo sát để xây dựng các công trình, dầu khí, cũng sống cuộc đời lang bạt, nhưng cái hay học được thì ít, cái dở thì nhiều và cơ hội lái xe UAZ đã không bao giờ xảy ra.

Tôi bỏ nghề, về phố thị kiếm sống. Khi có tí tiền thì ước mơ hồi nhỏ lại trỗi dậy: Tôi sắm xe SIDECAR và UAZ nguyên bản, đi được một thời gian nhưng do yêu cầu sử dụng để offroad trong những điều kiện khắc nghiệt hơn tội phải độ lại chúng.

Chiếc đầu tiên, độ để đi phục vụ những chuyến offroad trong rừng. Tôi chỉ giữ lại Form zin của UAZ-469 còn những thiếu sót của xe zin được thay thế bằng phụ tùng khác hiệu quả hơn như: Máy dầu 4D56 của Mitsubishi, cầu Portal của UAZ-469B độ thêm khóa vi sai, vỏ Extream 33 “, 2 tời điện trước sau, bơm hơi ARB, ống thở để có thể lội nước ngập qua capo ….

Xe độ xong, mới chỉ đi test thì ok nhưng chưa đi rừng được lần nào thì tôi bị tai biến, liệt nửa người bên phải không thể lái xe số sàn được nữa – một lần nữa ước mơ lại dang dở.

Thua keo này, bày keo khác. Tôi lại độ UAZ số tự động. Lần này tôi chọn mẫu UAZ Hunter có mui cứng. Nếu không tính đến thương hiệu thì trông UAZ HUNTER không khác gì MERCEDES G CLASS nếu ko nói là đẹp hơn vì đường nét của HUNTER vẫn giữ được nét mềm mại nhưng vẫn vuông vắn khỏe khoắn.

Lần này tôi vẫn giữ vẻ ngoài của UAZ HUNTER nhưng bên trong tôi thay đổi toàn bộ: Máy+ hộp số tự động 3RZ- 2.7L của xe bán tải TOYOTA TACOMA – Cầu DANNA 35 của JEEP WRANLKER có 2 khóa vi sai ARB- vỏ TOYO 31” – Phanh tay độc lập 4 bánh - ROLL CAGE 6 điểm- Ghế thể thao RECARO, CAMERA 360 độ, Định vị và đo tốc độ bằng GPS…

Độ xe xong tôi bắt đầu độ thằng lái. Mất 1 tuần tôi có thể sử dụng thành thạo: Vô lăng- Ga-Phanh-Số bằng chân trái và tay trái. Tất nhiên để bảo đảm an toàn tôi chỉ chạy xe trong rừng khi đi offroad hoặc tại các bãi thi offroad như thế cũng đủ thỏa mãn với tôi rồi.

Nhiều người hỏi tôi về độ xe UAZ. Quan điểm của tôi là KHÔNG NÊN ĐỘ - Sở dĩ chiếc UAZ có được danh tiếng như ngày nay là vì cấu tạo của nó đã hợp lý, đơn giản, dễ sửa chữa, độ bền, độ ổn định đã được kiểm chứng trong những điều kiện khắc nghiệt. Độ không đúng kỹ thuật chỉ làm hư thêm còn nếu độ đúng, thay hết thì giá thành ở trên trời và như vậy tiêu chí rẻ, bền không còn nữa.

Có người chê xe UAZ khó sử dụng, hay hỏng vặt... thì nên nghĩ lại. Mình có thương xe thì mới mong xe thương lại mình, quan hệ win-win cứ chăm sóc, bảo dưỡng, sử dụng đúng công năng thì có mà xài hết đời cũng không sao.

Theo Phạm Diên