Ô tô Trung Quốc Tại Việt Nam: Cơn sốt tạm thời hay gian nan phá trước?

Trong thời gian từ tháng 6/2023 đến nay, thị trường ô tô Việt Nam chứng kiến một hiện tượng chưa từng có khi hàng loạt thương hiệu ô tô Trung Quốc, từ Haval, Lynk & Co, Haima, Wuling, Chery, đến BYD, GAC, GWM và nhiều hãng khác đồng loạt gia nhập.

Tuy nhiều thương hiệu đã có mặt và bán hàng từ trước như MG, Hongqi, Beijing, nhưng làn sóng mới với tốc độ mở rộng nhanh chóng cho thấy tham vọng lớn của các hãng xe Trung Quốc tại thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Đây đơn thuần chỉ là một cơn sốt tạm thời hay thực sự là một thách thức dài hạn cho thị trường ô tô Việt Nam?

Buổi ra mắt và giới thiệu mẫu xe Wuling Bingo tại Hà Nội.

Thực trạng và nguyên nhân gia tăng ô tô Trung Quốc tại Việt Nam

Việt Nam, với dân số trẻ và kinh tế đang trên đà phát triển, được xem là một trong những thị trường tiềm năng nhất tại khu vực ASEAN cho ngành ô tô. Trong khi đó, Trung Quốc hiện sở hữu 123 doanh nghiệp sản xuất ô tô với tổng công suất khoảng 40 triệu xe mỗi năm, nhưng lại chỉ tiêu thụ khoảng 22 triệu xe. Điều này dẫn đến tình trạng cung vượt xa cầu trong nước, buộc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phải tìm kiếm thị trường mới để xuất khẩu sản phẩm.

Việc tiếp cận thị trường Việt Nam không chỉ vì vị trí địa lý thuận lợi mà còn do sự đánh giá thấy rằng đây là một thị trường đang phát triển, có nhu cầu lớn về các loại phương tiện giao thông cá nhân. Dù vậy, từ khi gia nhập thị trường, doanh số bán của các ô tô Trung Quốc tại Việt Nam vẫn duy trì ở mức thấp. Hầu hết các thương hiệu Trung Quốc không công bố doanh số bán chính thức hàng tháng, nhưng thông qua các nguồn tin, phần lớn cho biết rằng việc bán hàng chật vật, nhiều thương hiệu không vượt quá 4 con số mỗi năm.

Một số đại lý bán xe Trung Quốc tại Bình Dương đã đóng cửa do ế ẩm.

Những rào cản tâm lý và chất lượng

Một trong những lý do chủ yếu khiến ô tô Trung Quốc chưa tạo được sự bứt phá mạnh mẽ tại Việt Nam là do định kiến bấy lâu về chất lượng thấp của "hàng Tàu giá rẻ". Đối với người tiêu dùng Việt Nam, ô tô không chỉ là phương tiện đi lại mà còn là một tài sản lớn, do đó, khi mua xe, chất lượng và độ tin cậy được đặt lên hàng đầu. Phản hồi từ những khách hàng đã sử dụng xe cho thấy nhiều mẫu ô tô Trung Quốc thường xuyên gặp trục trặc hoặc có thiết kế không thực sự phù hợp với người dùng Việt.

Một thách thức khác cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là việc xây dựng và duy trì một hệ thống bảo hành, bảo dưỡng chuyên nghiệp và đáng tin cậy tại Việt Nam. Một vài thương hiệu tuy đạt doanh số khả quan nhưng vẫn nhận nhiều phàn nàn từ khách hàng về chất lượng dịch vụ hậu mãi, phụ tùng thay thế khó khăn, chậm trễ và không đồng bộ với sự phát triển của hệ thống đại lý.

Xe Trung Quốc đang xếp hàng tại cảng chờ xuất khẩu.

Đánh giá và dự đoán tương lai

Mặc dù đứng trước nhiều thử thách, việc gia tăng ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc mang đến những bài học và động lực cạnh tranh mới cho thị trường ô tô Việt Nam. Áp lực từ các thương hiệu mới có thể thúc đẩy các hãng xe trong nước và quốc tế cải thiện hơn về chất lượng sản phẩm và dịch vụ hậu mãi nhằm giữ vững thị phần.

Theo các chuyên gia, để ứng phó với sự gia nhập mạnh mẽ của ô tô Trung Quốc, Việt Nam có thể cần áp dụng một số biện pháp bảo hộ tương tự như các nước phát triển đang làm. Đó có thể là hàng rào thuế quan cùng các chính sách hỗ trợ nhằm phát triển công nghiệp ô tô nội địa. Đồng thời, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng và an toàn cho các xe nhập khẩu để bảo vệ người tiêu dùng trong nước.

Trước mắt, ô tô Trung Quốc có thể vẫn sẽ là một lực lượng đáng chú ý. Tuy nhiên, nếu không có sự cải thiện rõ rệt về chất lượng và dịch vụ hậu mãi, khả năng tận dụng được thị trường Việt Nam trong dài hạn là thách thức khó vượt qua. Việc làm hài lòng người tiêu dùng, vượt qua định kiến và xây dựng lòng tin sẽ quyết định sự thành công của ô tô Trung Quốc tại Việt Nam trong tương lai.