Nguyên nhân nào khiến việc cầu Phong Châu, tỉnh Phú Thọ bị sập?

Toàn cảnh vụ sập cầu Phong Châu, Phú Thọ.

Chiều ngày 9/9, thông tin từ Sở GTVT tỉnh Phú Thọ cho biết, do ảnh hưởng của bão số 3 (YAGI) gây mưa lũ, nước sông Hồng dâng cao, lưu tốc dòng chảy xiết đã làm thay đổi địa hình, địa mạo dưới lòng sông khu vực cầu Phong Châu, kéo đổ trụ T7 làm sập 2 nhịp dàn chính của cầu (nhịp 6 và nhịp 7).

Về hiện trạng cầu cũ, theo Sở GTVT tỉnh Phú Thọ, cầu Phong Châu tại Km18+300 QL32C, tỉnh Phú Thọ được xây dựng, bàn giao đưa vào khai thác sử dụng năm 1995. Cầu được xây dựng bằng thép và bê tông cốt thép (BTCT) dự ứng lực với quy mô vĩnh cửu, tải trọng thiết kế H18 - X60, tải trọng người đi 0,3T/m2. Khổ cầu: phần đường xe chạy 7,0m; lề người đi mỗi bên 1,0m; tổng bề rộng mặt cầu 9,50m. Cầu gồm 8 nhịp được bố trí theo sơ đồ 4x33+66+64+80+21m.

Hiện Trường cầu Châu Phong, Phú Thọ.

Các nhịp 33m là nhịp dầm BTCT dự ứng lực mặt cắt chữ T định hình của Liên Xô cũ, mặt cắt ngang cầu có 4 dầm chủ, chiều cao dầm chủ 1,5m; khoảng cách giữa các dầm 2,1m. Nhịp N5 dài 66m là nhịp giàn thép giản đơn được chế sửa từ nhịp giàn định hình 66m do Liên Xô chế tạo (thực chất là nhịp cho đường sắt tải trọng T14). Giàn chủ dạng tam giác gồm có 8 khoang giàn, chiều cao giàn chủ 11,25m; chiều rộng tim hai giàn chủ 8,26m; chiều dài khoang giàn 8,25m.

Hai nhịp N6 và N7 được chế sửa từ hai nhịp giàn giản đơn 64m do Bulgaria chế tạo thành giàn liên tục hai nhịp theo sơ đồ 64+80m. Giàn chủ dạng tam giác, nhịp N6 có 8 khoang; nhịp N7 có 10 khoang; chiều dài khoang giàn 8m. Nhịp 8 là dầm BTCT thường mặt cắt hình chữ T. Các trụ cầu bằng BTCT M250, trụ T1 gồm hai cột tròn đường kính 1,5m, khoảng cách tim hai cột 4,3m. Trụ T2, T3 và T4 gồm hai cột tròn đường kính phần trên của cột nhỏ hơn đường kính phần dưới cột. Trụ T5, T6 và T7 phần trên thân trụ là hai cột tròn, dưới là đoạn trụ thân bằng BTCT M250.

Năm 2013, cầu Phong Châu được sửa chữa với quy mô: Thay 4 dầm nhịp 8 - T21m BTCT thường bằng 4 dầm nhịp T21m BTCT dự ứng lực có chiều cao dầm tương đương; Dán sợi thủy tinh và sợi cacbon gia cường dầm T33 các nhịp 1, 2, 3, 4; Thay thế bu lông cường độ cao bị đứt gãy, han gỉ, tẩy gỉ bằng phun cát sau đó quét sơn chống gỉ cho phần hạ bộ của hệ dàn thép; Sửa chữa mặt cầu bằng BTCT 35Mpa, thảm BTN C12,5 dày 5cm; Thay thế các khe co giãn cũ tại các vị trí mố M1, M2 và trụ T1, T2, T3 bằng khe co dãn răng lược; Thay thế những thiết bị điện trên cầu đã hỏng bằng các thiết bị điện mới; tẩy gỉ và sơn lại cột đèn chiếu sáng của cầu. Theo kết quả kiểm định sau khi sửa chữa, cầu không phải cắm biển hạn chế tải trọng.

Năm 2019, cầu Phong Châu được sửa chữa với quy mô: xử lý xói lở trụ T7, tăng cường 8 cọc khoan nhồi bê tông cốt thép C30, đường kính D1200mm, chiều dài cọc L¬=16m; mũi cọc ngàm trong tầng đá gốc. Kết hợp mở rộng bệ trụ bằng bê tông cốt thép C30. Tháo dỡ thu hồi trụ va xô hư hỏng trước trụ T7. Gia cường khả năng chống va xô bằng biện pháp nối cứng hai thân trụ T7, kết cấu bằng bê tông cốt thép C30, chiều cao 1,2m tính từ phần thân trên thân đặc trụ T7. Xử lý xói lở trụ T6: Gia cố chống xói bằng rọ thép đan máy có luồn thép D8 tạo khung cứng, trong nhồi đá hộc (2 hàng) theo chiều sâu, bên dưới bù đá hộc, phạm vi xếp xung quanh hệ móng cọc.

Năm 2023, cầu Phong Châu tiếp tục được sửa chữa nhỏ với quy mô tẩy gỉ, sơn lại toàn bộ các thanh mạ thượng, thanh đứng, thanh xiên, hệ liên kết ngang trên và hệ liên kết dọc trên của nhịp 66m, 64m và 80m. Thay thế khe co giãn trên trụ T5, T6, T8 bằng khe co giãn răng lược và sửa chữa phần bê tông phía trước khe đã bị nứt vỡ. Sơn lại lan can trên nhịp chính và lan can phía trái tuyến nhịp N1. Sửa chữa hệ thống chiếu sáng trên cầu.

Kết quả kiểm định cầu năm 2019 đánh giá cho thấy cầu khai thác được với tải trọng HL93. Cầu không phải cắm biển hạn chế tải trọng xe qua cầu.